Op zielsniveau

In de mis vanochtend trof me een gedachte.
Ik luisterde naar de vrouw die voorlas uit de Bijbel, maar luisterde niet echt. Ik hoorde de Engelse klanken en bekeek haar eens goed. Denk dat ze een jaar of 65 was, grijs haar, eenvoudig gekleed.
Achter haar stond de priester. Ik zag hem van opzij. Een man.
Toen realiseerde ik me dat deze twee mensen hier dan wel als man en vrouw in het kerkje stonden, maar dat zij diep vanbinnen gelijk waren aan elkaar. Ik bedacht me ook dat er op zielsniveau misschien wel helemaal geen mannelijk- en vrouwelijkheid bestaat.
De gedachte suddert nu een dagje, maar het klinkt steeds logischer. Wat denken jullie?

afb: http://buddhapictures.wordpress.com/2007/02/10/liefde-van-de-ziel/

God boven de ikken

Afgelopen weekend las ik in Trouw een heel interessant artikel van Antoine Bodar. Heb het wel drie keer gelezen omdat het me op vele fronten raakte en aan het denken zette.
Bodar stelt dat de mensen tegenwoordig zo op zichzelf gericht zijn en geeft als voorbeeld de populariteit van Henri Nouwens boeken, die ook zo met zichzelf in de weer was. Heel herkenbaar voor velen, ook voor mij.
"In de huidige ervaringswereld is menigeen meer dan ooit ervan overtuigd dat hij zelf goddelijk is." ... "Dit stemt hem tot dikke tevredenheid." Deze overtuiging verwijdert de mens van God, stelt Bodar. "Hij [de mens] ontwaart God in zichzelf, in de ogen van de medemens, mogelijk ook in de natuur en in de kunst, maar kent hij nog de Heer als de volledig Andere, Die boven ons is," ... "voor wie wij in ontzag huiveren - niet omdat Hij streng en oordelend of veroordelend zou zijn, maar omdat hij huiveringwekkend is in Zijn, ons overrompelende eigenheid, verte en grootheid."
Kortom, de zin voor het Heilige wordt ontbeerd.
Wij zijn vergeten dat het sacrale tegenover het profane staat. "Vermenging van beide profaniseert het sacrale en doet het ten ondergaan," schrijft Bodar. "Het Godshuis echter is geen mensenhuis. Het is een sacrale ruimte, geen profane. En liturgie moge een ritueel zijn, maar elk ritueel is nog geen liturgie. Sacrale rituelen zijn andere dan profane rituelen. De scheiding tussen beide dient terug te keren. Alleen zo kan het sacrale het profane weer echt bevruchten."
Daarnaast pleit Bodar voor herwaardering van het "dagelijks herhalen van rituelen in praktijken binnen de eigen wereld." ... "Elke christelijke spiritualiteit is ten minste Bijbels en elk bidden vangt eerst recht aan in stilte. Niet het schietgebed, dat velen bezigen, maar wel meditatie die kan voeren tot comtemplatie." Wat dit onderwerp betreft citeert hij Nouwen, die het zo mooi zegt: "Het woord van God voert ons de stilte binnen en de stilte maakt ons aandachtig voor Gods woord. Het woord wordt in de stilte geboren en stilte is de diepste weerklank van het woord."
Dit artikel zet alles weer eens op scherp. Het is goed om inspirerende avonden te organiseren op het gebied van geloof en samenleven. Heel goed zelfs. Maar daarnaast, en dat ben ik met Bodar eens, is het nodig ruimte te scheppen voor het Heilige.
Ik ben zelf ook iemand die "zijn eigen lantaarnopsteker" is geworden, maar toch ga ik graag regelmatig naar de kerk, waar ik word opgenomen in het Heilige en me even klein voel. Niet minder waardig, maar gewoon klein. In het niets vallen tegenover al die grootsheid en oneindigheid van Die Ene. Ik neem deel aan de sacrale rituelen en weet weer wat me te doen staat. Bodar formuleert het als volgt:
"God beminnen is het eerste gebod. Geven we ons daarvan voldoende rekenschap?"

afb.

Henri Nouwen

Ik lees Keerpunt van Henri Nouwen. Meteen in het voorwoord word ik al geraakt door hoe Carolyn Whitney-Brown, een lid van de Arkgemeenschap Daybreak waar ook Henri werkte, over hem schrijft.
"Henri vertrouwde erop dat God van ieder mens houdt, maar hij kon nooit echt geloven dat dat ook voor hem gold. Dankbaarheid en strijd gingen altijd samen, en zijn eigen fundamentele onzekerheid maakte dat hij diep begaan was met ieder ander mens. We zeiden wel eens voor de grap dat Henri steeds hetzelfde boek schreef, en eigenlijk is dat ook zo: hij wilde vurig de boodschap overdragen dat iedereen geliefd was en een thuis had, een boodschap die hijzelf soms wel en soms niet kon geloven. Nu eens geloofde hij het, dan weer verloor hij dat geloof, en daarom schreef hij de boodschap steeds weer op. En toch was elk boek weer nieuw, want Henri bleef zich ontwikkelen, hij bleef verlangen, hopen en veranderen. Zelden heb ik zo'n levend iemand gezien."
Het verbaast wellicht niet dat ik me in hem herken. Ik herken zijn verlangen naar Gods liefde. Hij schrijft dat die liefde niet buiten het menselijk contact om te ervaren is en dus zal die altijd beperkt zijn en onvolledig: "Gods liefde is niet te vinden buiten de menselijke liefde om, hoezeer die in deze wereld ook tekortschiet."
Ik moest meteen denken aan Jean Jacques Suurmond die mij ook vertelde dat "God niet los verkrijgbaar is".
En zo zal ik er toch aan moeten. Aan die verbinding met mijn medemensen. Hoe moeilijk dat soms ook voor mij is. Er zijn tussen de mensen en op die manier Gods liefde ervaren. Dan ben je echt een levend iemand.

afbeelding

Lofzang op het leven

Jan Simoen is overleden. Hij was een Belgische jeugdboekenschrijver. Ik ken zijn werk niet, maar daar gaat verandering in komen. Las daarnet een prachtig interview met hem en wil jullie zijn ode aan het leven niet onthouden. 

Simoens woorden ontroerden me. Wil weer slechts bezig zijn met het wezenlijke: mijn leven leven. Vroeg me gisteren nog af hoe goed ik mezelf tot nu toe heb leren kennen. Ik mezelf? Moest natuurlijk aan Tolle denken en voelde ook heel sterk dat er een 'hemels' Ik is, een goddelijke ziel, en een 'aardse' Joyce die door de berm ploetert en waar met mededogen naar gekeken dient te worden. 

Vanochtend wordt de aardse Joyce geïnspireerd door de mooie woorden van Jan Simoen:

Ik voel me uitgeprocedeerd, als een asielzoeker die heel erg gehecht is geraakt aan het land waar hij zich de laatste jaren zo goed thuis voelde, maar binnen een paar maanden op het vliegtuig wordt gezet. Mijn land heet niet België of Nederland of Zweden, het heet Leven, en boy o boy, wat heb ik me hier thuis gevoeld, de laatste 59 jaar. Het is zo'n mooi land, dat leven. Ik hou van de mensen die erin rondlopen, ik hou van zijn muziek, zijn landschappen, zijn gebouwen, zijn schilderijen, zijn foto's, zijn films, zijn wielrenners, zijn beeldhouwers, zijn beenhouwers, zijn straten, zijn pleinen, zijn treinen, zijn wijn, zijn huizen, zijn tuinen, zijn appels, zijn aardbeien, zijn Macbook Airs, zijn gezever, zijn getater, zijn gedichten, zijn stripverhalen, zijn gelach, zijn gekonkelfoes, zijn reclames, zijn continenten, zijn steden, zijn vriendschappen, zijn seizoenen, zijn kinderen die spelen in het park, zijn Moleskine opschrijfboekjes met de zwarte elastiekjes, zijn hoeden en sjaals van Paul Smith, zijn vergezichten over de Schelde, zijn wandelingen langs de Seine en zijn mistflarden boven de herfstige velden. Zijn Schotse landschappen en zijn witte klippen van Dover. Zijn zee, altijd weer. Zijn prachtige vrouwen die flaneren langs de Graslei, zijn concerten van Leonard Cohen en zijn zomerse ontbijten onder de appelboom. Zijn donkere dagen voor Kerstmis als je het licht 's ochtends al moet aandoen en de verwarming hoger draait en je geweldige vrouw binnenkomt van de bakker met verse broodjes en een superdikke krant, en je zet nog gauw ‘The Messiah' op voor ze de koffie uitschenkt. Nespresso volluto, met een dikke schuimende melkkraag en twee klontjes. De knalrode trui van Fabian Cancellara vanuit de helikopter gefilmd, met dat grote witte kruis van kampioen van Zwitserland op zijn brede rug. Het vijfde seizoen van ‘Mad Men'. De lange aperitiefsessies bij de vrienden, met heel veel cava en nog meer gelach. En ik spreek de taal van dat Leven zo goed. Natuurlijk is het niet eerlijk, dat leven, dat wisten we allang.

Foto: Marco Mertens

Being the Beloved

Tijdens mijn retraite kreeg ik voor het eerst iets van Henri Nouwen mee. Natuurlijk kende ik zijn naam, maar had nog nooit iets van hem gelezen of hem zien (s)preken. Meteen op de eerste dag keken we naar Being the Beloved, een preek die Nouwen hield in de Christal Cathedral in de V.S.
Het gegeven dat ik Gods geliefde dochter ben houdt me al langer bezig. Ik schreef er op 5 maart en 5 oktober van het afgelopen jaar ook al over. Nu kwam het weer eens extra binnen, want Nouwen vertelt ons dat dit het enige is dat telt. Het gaat niet over 'wat ik doe' of 'wat de mensen over mij vertellen' of 'wat ik heb', maar het gaat erom je ten allen tijden te blijven realiseren dat je Gods geliefde kind bent. Dat dit de enige constante waarheid in je leven is. De rest komt en gaat.
Hij geeft het voorbeeld van Jezus in de woestijn. Hij is zich daar enorm bewust van, dat hij Gods geliefde zoon is. De duivel probeert hem te verleiden tot het uitvoeren van wonderen zodat de mensen hem op handen zullen dragen en roem en faam zijn deel zal zijn. Nee, zegt Jezus, nee, nee, nee! Daar gaat het niet om. Ik ben God geliefde zoon. Dat is wie ik ben.
Kijk alsjeblieft naar deze mooie video (link op de homepage) zeker als je hem nog nooit gezien hebt. Het is zo mooi hoe Nouwen het met zijn heldere taalgebruik voor mekaar krijgt dat ik weer helemaal begrijp dat al dat materialisme en ego-centrisch denken en handelen mij afhoudt van het wezenlijke:
Ik ben Gods geliefde dochter.

Henri Nouwen

De Spil

Ik mis Zielekruid. Ik mis het reflecteren. En zie: daar ben ik weer!

Allereerst: Een heel inspirerend en bezielend 2013 gewenst voor eenieder die dit leest!

Het is gelukkig niet zo dat ik de afgelopen maanden als een kip zonder kop rond gerend heb. De momenten van inkeer, reflectie en contact met de Ene waren er wel, maar ik heb ze niet zo regelmatig opgezocht als ik voorheen deed. Het was meer naar behoefte en dat word ik toch minder blij van als ik erop terug kijk. 

Dus.

Hoewel ik niet zo hou van goede voornemens (heb de negatieve overtuiging dat ik ze toch niet waar kan maken) is het nieuwe jaar wel een fijn moment om weer eens iets positiefs in gang te zetten. In mijn geval betekent dat dat ik graag meer tijd wil vrijmaken voor mijn lijntje met God en dat resulteert meestal ook in inspirerende schrijfsels op Zielekruid.

Afgelopen maand was ik te gast in retraitecentrum de Spil in Giessenburg bij Gorinchem. Hoewel ik van tevoren vooral behoefte had aan stilte, heb ik er toch een goede tijd gehad. De stilte moest ik echt zelf opzoeken in de kapel of in de polder, want het bleek een retraite van ontmoeting. 

Ik heb later in de trein terug naar huis geconcludeerd dat deze retaite meer van mij vroeg dan een paar dagen stil zijn in een klooster. Het waren vermoeiende, maar leerzame dagen. Hoe verhoud ik mij tegenover al die verschillende mensen? Waar is God zichtbaar in deze dynamiek van het menselijk contact? 

Het was dus mijn wens om mij in de stilte op God te concentreren. Zonder woorden. In de Spil werden de woorden over mij uitgegoten. In eerste instantie schoot ik ervan in het verzet. Gelukkig kon ik me vrij snel overgeven en liet God zich ook in al die mooie verschillende mensen zien tijdens gesprekken, in de gebedsmomenten in de kapel, tijdens het zingen van liederen, maar vooral toen ik opeens vertelde over mijn vaders ziekte en dood en merkte hoe mijn verhaal gehoord werd.

Iedere situatie kent zijn eigen uitdaging en overal laat God zich kennen.

Giessenburg