donderdag 18 augustus 2011

Soulfulness

Gisteren dreven er donkere wolken over. Mijn blog leek mij vooral een egoïstische roep om erkenning. Pure ego-tripperij.
Opeens had ik er moeite mee dit alles te relativeren. De moeite en tijd die ik in het schrijven steek, het feit dat het zo'n persoonlijk blog is, de wens dat het ooit tot betaald schrijven gaat leiden; het kwam allemaal in kwaad daglicht te staan.
En opeens miste ik die goeie ouwe tijd waarin ik met mijn vulpen in mijn dagboek schreef. Een bodempje whiskey en een sjekkie binnen handbereik. Weemoed. De stemming van de ziel? vraagt Joke Hermsen zich af.
Weemoed. Vreugde en verdriet vloeien samen.
Soulfulness noemt Zadie Smith het. Ze noemt weemoed de stemming van de zwarte ziel. De Poolse dichteres Wislawa Szymborska omschrijft hetzelfde in haar gedicht Enige woorden over de ziel :

"Vreugde en verdriet
zijn voor haar geen twee verschillende gevoelens.
Alleen als die twee zijn verbonden,
is ze bij ons.

We kunnen op haar rekenen
wanneer we nergens zeker van zijn."

Het zijn prachtige laatste bladzijden die Joke Hermsen schrijft.
Als ze vertelt dat Ziel, seele, soul, etymologisch afstammen van sailian of selian, dat binden of verbinden betekent, dan valt alles op z'n plek. De ziel die verbindt.
Wellicht is de tijd rijp voor soulfulness in plaats van mindfulness, vraagt ze zich af. Mooi. Ik heb mijn gevoelens van weemoed altijd al gekoesterd, maar na het lezen van dit boekje doe ik dat nog meer.

6 opmerkingen:

  1. Voor Spinoza, zoals ik begreep uit een boek van Antonio Damasio, vormt Vreugde-Verdriet een dimensie (dus geen afzonderlijke puntjes, maar een lijn).

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dank je wel voor je reageren. Ik weet niet veel van Spinoza, dus misschien wil je jouw reactie nog iets verduidelijken, alsjeblieft?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik zal 't proberen, in termen van 'weemoed'. Wat is weemoed? is ook een beetje de vraag in je schrijfsel. Nou volgens Damasio is weemoed een gevoel. Ja da's niks nieuws natuurlijk. Maar er komt nog wat: Damasio heeft 't ook over emoties, en maakt een verschil tussen gevoelens en emoties. Emoties zijn de aangeboren, wat grovere vaste patronen, die trouw hun werk doen dag na dag. En gevoelens zijn fijnere structuren, die bouwen op die laag van emoties, maar die ook met cognitie vervlochten zijn. En daaruit (damasio's beeld gaat wat verder dan dit, hij schets een geheel dat er beetje uitziet als een boom met eenvoudige emoties beneden en gevoelens in de bladeren) vloeit al meteen een beeld van wat onze ziel eigenlijk is. Spinoza's filosofie had ook een dergelijk beeld, een zelfde 'vervlochtenheid' ('de ziel die verbindt' :) van cognitie en emotie. Met een daaruit voortvloeiende vrij strakke definitie van liefde, die ik even schets als: 'vreugde die is vervlochten met het ervaren van een bepaald object', maar dat terzijde. Weemoed een zwart bladerdak? :) Soul en Mind zijn voor mij trouwens wel woorden voor hetzelfde, Soul heeft een religieus tintje, Mind klinkt wat wetenschappelijker. Enne, je schrijft toch prima, gewoon lekker voor de lol (blijven) schrijven, voor de lol van mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dank, dank voor je snelle reactie. Die boom spreekt erg tot de verbeelding. In jouw verhaal verbindt de ziel de emoties verdiet en vreugde (in de wortels) tot een gevoel van weemoed (in de kruin).
    Damasio komt bij deze op mijn lijstje van nog te lezen boeken.
    En van die eindzin kwam een brede glimlach op mijn gezicht. En zo begint deze dag heel mooi :^)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Prachtige term Soulfulness. Valt veel over te zeggen, weemoed, gevoelens, emoties, pijnlichamen etc. Ik kan me goed vinden in Skradge's uitleg en ervaar dat ook wel zo, het doorleven van diepe emoties, pijn en verdriet geeft me altijd weer het gevoel diep afgedaald te zijn in de krochten van mijn ziel, waarna grote helderheid en rust over me heen komen, vervlochtenheid inderdaad.
    Je blog is prachtig, niet aan twijfelen hoor, al herken ik het wel.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Oh oh... wat is dat herkenbaar zeg !

    BeantwoordenVerwijderen