Precies goed

Jij, zoals je bent, bent precies goed.

Je gelaat, lichaam, naam, achternaam,

voor jou zijn ze 'precies goed'.

Je ouders, je kinderen,

je schoondochter, je kleinkinderen,

ze zijn voor jou allemaal 'precies goed'.

Geluk, ongeluk, vreugde en zelfs verdriet,

rijkdom en armoede,

voor jou zijn ze 'precies goed'.

Het leven dat je geleid hebt is goed noch slecht.

Voor jou is het 'precies goed'. 

Of je nu naar verwarring gaat of vrede,

waar je ook gaat, het is 'precies goed'.

Niets om over op te scheppen,

niets om zich schuldig te voelen,

niets boven, niets beneden.

Zelfs de dag en de maand waarop je sterft,

zelfs dat is 'precies goed'.

Het leven waarin je wandelt met de Trouwe,

het kan op geen enkele manier niet 'precies goed' zijn.

Wanneer je je leven aanvaardt als 'precies goed'

dan begint zich een diep vertrouwen te openen.

- naar Taitetsu Unno, uit: Twee rivieren - 

calligrafie van Chögyam Trungpa

De grote oostelijke zon

Vanochtend las ik (toevallig ?) op een site een fragment uit het boek De grote oostelijke zon van Chögyam Trungpa. Hij legt daarin het verschil uit tussen 'de opgaande zon' en 'de ondergaande zon':


Deze drie categorieën [groot, oostelijk en zon] bepalen de aard van de grote oostelijke zon. Je zou kunnen zeggen dat ze erop uit zijn ons op te doen bloeien en de kosmische elegantie bloot te leggen die huist in onze levens en onze kunst. 
Het idee van ondergaande zon daarentegen is de neiging om te gaan slapen. Het spreekt vanzelf dat je gaat slapen wanneer de zon ondergaat. Je wilt teruggaan naar de moederschoot, je wilt naar een vroeger stadium terugkeren, en je stelt het op prijs dat je je kunt verschuilen achter donkere wolken. Dat wil zeggen dat er geen sprake is van moed, maar van absolute lafheid. Tegelijkertijd ben je aan ’t vechten: je wilt niet helemaal uit deze wereld stappen. Je probeert nog steeds te overleven, de dood te slim af te zijn. De ondergaande zon-wereld is dus gebaseerd op een psychische houding van angst. Er is sprake van voortdurende angst.


Iedere keer als ik een tekst van Trungpa lees, word ik getroffen door zijn eerlijkheid. Hij ontziet niemand en probeert niets te verbloemen.

Dit stuk tekst wat mij vandaag onder ogen kwam gaat over mij. Ik heb heel sterk de neiging om me terug te trekken in de moederschoot en ben de meeste tijd in gevecht met de dood in al zijn diverse verschijningsvormen. 

Gisterenavond in bed vroeg ik het mezelf nog af: ik denk zo graag dat ik op mijn 43e ga leven, terwijl mijn vader op zijn 43e dood ging, maar hoe doe ik dat? Hoe ziet dat er concreet uit, dat 'gaan leven'? 

Volgens Trungpa is het belangrijk dat ik stop met vechten en bang zijn:

De afwezigheid van angst is dus onbevreesdheid, die zich ontwikkelt uit vreugde. We zijn zo verheugd, dat we spontaan dat soort kracht en energie ontwikkelen. Dan kunnen we ons vrij door onze wereld bewegen, zonder te proberen haar te veranderen, maar gewoon uitdrukken wat uitgedrukt moet worden of blootleggen wat blootgelegd moet worden door middel van onze kunst.

Ook zegt hij dat ik wakker moet worden: 

Het [oost] betekent hier eenvoudigweg wat je ziet wanneer je in staat bent je ogen te openen en onbevreesd naar voren te kijken.

En tenslotte is het nodig dat ik me bewust blijf van de zon in mijn leven:

Het is de goedheid die in een bepaalde situatie, in jezelf en in je wereld bestaat, en die zonder twijfel, aarzeling of terughoudendheid tot uitdrukking gebracht wordt. De zon staat voor het idee ‘zonder luiheid’. Het zon-principe slaat ook op zegeningen die op ons neerdalen en een heilige wereld scheppen. De zon staat ook voor helderheid zonder aarzeling.

En als ik zijn wijsheid eens goed tot me door laat dringen, besef ik dat ik die neiging tot slapen welliswaar heb, maar dat ik mezelf toch echt in de goede richting aan het trainen ben. Ik kijk dapper naar voren, kijk mijn angsten zo lang mogelijk in de ogen en mijn zintuigen zijn er op gericht het de goedheid, de heiligheid, van het leven waar te nemen.

Wat ik zo mooi vind aan het stuk is dat Trungpa het expliciet heeft over 'onze kunst'. Blootleggen wat blootgelegd moet worden door middel van onze kunst. Inspirerender kan ik het niet krijgen.

Geroepen om te zijn

Geld, geld, geld. Altijd maar dat geld. Ik kan er heel moedeloos van worden.

Als het er om gaat er gewoon te zijn, hoe doe je dat dan in deze maatschappij? 

Ik voel ik mij een heel diep verlangen naar contact met mijn echte zelf. Ik heb niet meer te wensen dan dat ik mag uitdragen wie ik ten diepste ben. Op dit moment ben ik iemand die verlangt naar inspiratie, wezenlijk contact en de rust om te voelen wat juist is om te doen. 

Dat klinkt heel aannemelijk misschien, maar in de praktijk botst dit met veel dingen. Vooral met het feit dat het leven geld kost en dat dat op de een of andere manier opgebracht moet worden. Deze noodzaak geld te verdienen trekt mij onmiddellijk uit mijn centrum en verbreekt de verbinding. Het maakt me dieptreurig. 

Ik wil helemaal niet bezig zijn met dingen die er wat mij betreft niet toe doen. Klinkt dat heel verwend? Ik vrees van wel. En ook dat stemt mij dan weer treurig, want ik kom daardoor linea recta uit bij die stem die jarenlang geroepen heeft dat ik een schop onder mijn kont nodig heb.
Naast mij ligt het boek Een leven lang om geboren te worden. Het is een boek met meditatieve teksten van Thomas Merton. Ik sla het op een willekeurige bladzijde open:
"Ieder mens is geroepen om te zijn."
Ja. Ik ben geroepen om te zijn.
Niet langer van de ene handeling in de andere rollen, maar voelen hoe het ermee is. Niet slechts bezig zijn met het najagen van genot, maar het leven ervaren in al zijn weerbarstigheid. Maar vooral wil ik niet langer gericht zijn op allerlei materialistische wensen, maar kiezen voor de weg van mijn ziel.
En als je die weg eenmaal ingeslagen bent, is er geen weg meer terug, zei Chögyam Trungpa. Ook zuster Rebecca Willekes gebruikt in haar persoonlijke verhaal de metafoor van de glijbaan.
Ik sta bij de bushalte en weet dat mijn bus zal komen. Ik wacht af in actieve verwachting.

Het reservoir van vertrouwen

Ik heb mijzelf vaak verteld dat het mij aan voldoende zelfvertrouwen ontbreekt. Al voordat ik begin zie ik allemaal beren op de weg, waardoor de hele onderneming (wat dan ook) tot mislukken gedoemd is.
Na een nogal schokkend hoofdstuk waarin Trungpa in Glimlach naar angst serieus praat over het liefdevol inhakken op een vijand, vertelt hij nu over het reservoir van vertrouwen.
Dit reservoir is een heel eenvoudig idee. Het gaat erom dat wij als krijgers weten "dat onze handelingen een definitieve reactie van de werkelijkheid op zullen leveren. We weten dat we een boodschap zullen krijgen." ... "Gewoonlijk betekent vertrouwen dat we denken dat onze wereld te vertrouwen is. We denken dat hij een goed resultaat of succes zal opleveren. Maar in dit geval hebben we het over een voortdurende relatie met de wereld van de verschijnselen die niet op een goed of slecht resultaat gebaseerd is. We vertrouwen onvoorwaardelijk dat de wereld van de verschijnselen ons altijd een boodschap zal geven, succes of mislukking. Het resultaat van ons handelen zal ons altijd informatie verschaffen. Een dergelijk vertrouwen in het reservoir zal voorkomen dat we te arrogant of te bedeesd worden. Als je te arrogant bent, merk je dat je je hoofd aan het plafond stoot. Als je te bedeesd bent, zul je door de vloer omhooggeduwd worden. Dat is het idee van het reservoir."
Ik begin gewoon met iets wat goed voelt (een prietplaatje maken, starten met een nieuwe opleiding, het pad van de krijger gaan; het maakt in wezen niet uit wat ik ga doen). Ik doe mijn best. Alles wat ik doe zal mij iets leren. Ik ben wakker en sta open voor het proces zodat ik de boodschappen uit de wereld van de verschijnselen meekrijg. Succes of mislukking zijn geen dingen waar ik mij druk over hoef te maken, want ik weet dat vervulling altijd het resultaat van actie is.
Er zal zich steeds nieuwe creativiteit voordoen en daardoor levert de tocht altijd vreugde op, zegt Trungpa. Het doet me denken aan de vreugde die ik ervaar als ik een labyrinth loop. Er is geen goede of foute weg. Ik ga Mijn Weg, ben bereid een risico te nemen (want alles is mogelijk), zet me in, ben wakker en stel me open. Dat is alles.

Je eigen fundamentele goedheid

Vandaag las ik iets heel moois. Het was een stukje uit het boek Glimlach naar angst van Chögyam Trungpa.
Hij vertelt hier over het feit dat je iets in jezelf hebt dat fundamenteel, wezenlijk goed is. Dat heb ik al vaker gelezen en ik geloof ook dat hij gelijk heeft, dus tot zover was er niets nieuws onder de zon. Maar dan gaat hij verder. Hij vertelt hoe je die fundamentele goedheid bij jezelf waar kunt nemen.
"Ze is er altijd. Wanneer je een heldere en mooie kleur ziet, ben je getuige van je eigen, inherente goedheid. Wanneer je een melodieus en mooi geluid hoort, hoor je je eigen fundamentele goedheid. Wanneer je iets zoets of zuurs proeft, ervaar je je eigen fundamentele goedheid. Als je in een kamer bent, de deur opent en naar buiten loopt, is er een ploselinge vlaag van frisse lucht. Zo'n ervaring duurt misschien maar een seconde, maar die vleug frisse lucht is de geur van fundamentele goedheid."
Ik las het en merkte meteen dat het veel indruk maakte en dat het voor mijn gevoel heel erg waar is. Op dergelijke momenten voelde ik tot nu toe iets in de trant van 'alles is in wezen goed'. Dat klopt ook wel, maar dat ik zelf ook bij dat 'alles' hoor, dat vergat ik dan even.
Vandaag had ik alweer een migraine-aanval die weer tot in de middag duurde. Toen ik om drie uur aan mijn ontbijt zat scheen de zon. De kinderen hadden allebei een speelafspraak kunnen maken en ik genoot van de rust. De knäcker met geitenkaas en de vers gezette thee hebben mij nog nooit zo goed gesmaakt. Net als de aardappelschotel met een courgette uit de tuin, die ik vanavond maakte.
Ik ben dankbaar voor deze dag met zoveel momenten waarop ik mijn eigen fundamentele goedheid heb mogen ervaren!

aardappelschotel met courgette en paprika

Ik wil het, ik wil het, ik wil het!

De afgelopen dagen hebben weer eens duidelijk gemaakt hoezeer ik op mijzelf geconcentreerd ben.

Ik ben me hyperbewust van alles in en om mij heen en wat het met me doet. Vroeger zou ik me daarnaast nog heel erg druk maken over de oorzaak van e.e.a. Dat doe ik niet meer. Gelukkig. 

Ik ben uit angst zo bewust geworden. Ik wil overal op tijd bij kunnen zijn om de boel onder controle te kunnen houden. Tegenwoordig noem ik dat hyperbewustzijn 'mindful', is dat niet komisch? 

Volgens Trungpa is dat wat het ego doet. Vanalles aanwenden om wat pijnlijk is toe te dekken en liefst nog naar iets positiefs om te buigen. Ik zie heel goed hoe dat bij mij werkt. En nu wijs ik mijn angstige stuk dus af en wil ik het anders. Ik wil leven vanuit vertrouwen, vanuit openheid. Maar volgens Trungpa blijf ik opgesloten zitten in het verlangen om mezelf te verbeteren, het verlangen om ingebeelde doelen te bereiken.

Het is om wanhopig van te worden. Maar niet wanhopig genoeg, blijkbaar, want ik sta nog niet met mijn neus voor die blinde muur.

Ik wil het zo ontzettend graag. 

Loslaten.

Open zijn.

Me overgeven.

Leven vanuit vertrouwen.

Leven met wat er is.

Ik wil het zo ontzettend graag, dat ik mijzelf op mijn kop blijf geven dat ik het nog steeds niet kan. Vooral doordat ik zo vaak lees dat het gewoon allemaal in mij zit. Ik hoef me alleen maar van al die lagen te ontdoen. Alleen maar. 

Ik las een oud artikel over Hans de Booij en bij hem werkt het zo: "De waardering wordt groter, de afkeer steeds minder. Ik ga niet meer mee in emoties en maak geen keuzes. Ik zeg gewoon: dit voelt niet goed aan en ik wil niet weten waarom. Daardoor blijft er meer tijd en aandacht over voor zaken die wel goed gaan."

Het lege midden

Gisteren leende ik het tijdschrift Bres (nr 265) in de bibliotheek. Er staat een artikel in over Boele P. Ytsma. De goeie man schijnt theoloog en schrijver te zijn en, na een periode van intensief bloggen, twitteren en netwerken, nu in zelfgekozen anonimiteit te leven als digitale kluizenaar.
In het artikel, dat gebaseerd is op zijn boek Authentiek. De zoeker en het verlangen, stelt Ytsma dat er behoefte is aan een nieuw verhaal dat ons helpt om tot een nieuwe omgang te komen met God. Hij concludeert dat de enige plek waar de ontmoeting met de afwezige God kan plaatsvinden 'het lege midden' is.
"'Het lege midden' maakt vrij omdat de geest van God er waaien kan. Een afwezige God maakt van mensen volwassenen, vrije mensen omdat zij op eigen benen moeten staan. De afwezige God is een tochtgenoot die meetrekt en zo nabij is, geen pakezel waarop wij ons leven kunnen leggen. De afwezige God doet een appél op mijn leven zonder mijn vrijheid te schenden."
Ook in dit artikel lees ik dat het gevaar bestaat dat we die lege ruimte gaan volstoppen met sybolen en rituelen om zo religie voor ons karretje te spannen. Het zal ons afhankelijk maken, onvrij en onmachtig. De werkelijke ontmoeting met God zal niet plaatsvinden, stelt Ytsma.
Mooi vind ik dat, hoe alles in elkaar grijpt wat ik lees.
Het heeft me niet losgelaten. Die harde weg, zoals Trungpa het spirituele pad noemt.
Wat is er mis mee dat ik de verhalen, de rituelen en de mooie ervaringen gebruik om mezelf te troosten in moeilijke momenten? Ik ben een mens en ik voel me af en toe uit mijn centrum zwaaien. Dan heb ik wat 'tools' bij de hand om de rust te herstellen. Mooi toch?
Dat is dus maar hoe je het bekijkt.
Als ik echt het spirituele pad wil gaan, dan zal ik die 'tools' weg moeten gooien. Dan zal ik alles wat zich voordoet recht in de ogen moeten kijken. Niks geen afzwakken, niks geen toedekken, niks geen troost.
Wil ik dat pad niet gaan, dan is er niets mis mee om een hele wand vol gereedschap tot mijn beschikking te hebben. Maar dan moet ik niet denken dat ik het spirituele pad aan het bewandelen ben.
Aan mij de keus.

In de totale bereidheid je te laten raken,

je hart zelfs te laten breken,

kan ontdekt worden dat de pijn

die je zo vreesde niet je vijand is,

maar het voertuig terug naar huis.

Erik van Zuydam

(uit: De Ontdekking van het Nu –  uitg. Ankh Hermes)

Spiritueel materialisme doorsnijden

Ik lees Spiritueel materialisme doorsnijden van Chögyam Trungpa en ben erg onder de indruk.
"We kunnen ons wijsmaken dat we ons geestelijk ontwikkelen, terwijl we in feite bezig zijn door middel van spirituele technieken ons ego te versterken," zegt de flaptekst.
"We moeten ons echt overgeven, iets geven, iets opgeven op een heel pijnlijke manier. We moeten beginnen het grondpatroon te ontmantelen van dit ego dat we hebben weten te creëren. Het proces van ontmanteling, teniet doen, openen, overgeven, is het echte leerproces. Hoeveel situaties van innerlijk vastgeroest zijn hebben we opgegeven? Hoogstwaarschijnlijk zijn we er niet in geslaagd ook maar iets op te geven. We hebben alleen maar verzameld, opgebouwd, laag na laag toegevoegd. Het vooruitzicht van de harde weg is dus heel bedreigend."
Wat is dat religieus zijn van mij nu eigenlijk?
Is het een manier om mezelf van verdedigingsmechanismes te voorzien? Een verzameling van mooie ervaringen, mooie wijsheden die mij tot troost kunnen zijn in zware tijden?
Hoe zit het met de woede, de angst? Het echte leven is lang niet altijd mooi. Vaak ruw, rauw en pijnlijk. Durf ik op mijn eigen benen te gaan staan en alles wat op mijn pad komt in de ogen te kijken, of wil ik dat er iemand is (God, de kosmos, Kwan Yin) die voor mij zorgt?
Het vergt enorme inspanning om je een weg te banen door de moeilijkheden op het pad en werkelijk volledig en op de goede manier op je levenssituaties in te gaan, zegt Chögyam Trungpa.
Ik weet dat hij gelijk heeft. Ik weet dat ik nog een dikke laag betonnen kleding draag. Ik weet dat ik leef met hoop.
Pittige kost. Kan ik nog lekker lang op herkauwen.

Spiritueel materialisme doorsnijden
Chögyam Trungpa
Uitgeverij Felix Uitgeverij B.V.
ISBN 978 90 215 1363 8