Tikkun

Vorige week zag ik in de aflevering van Boeken een gesprek met de Israëlische schrijver David Grossman. Hij verloor zes jaar geleden zijn zoon aan de Libanonoorlog en schreef er een prachtig boek over.
"Ik vond dat ik moest schrijven omdat ik dacht: Als ik de pech heb of gedoemd ben om naar dit eiland van leed en verdriet gestuurd te worden, dan wil ik het tenminste op mijn manier in kaart brengen."
Het wonderbaarlijke was dat hij een dag na de sjiva, de zeven dagen van rouw in het Jodendom, weer begon te schrijven.
"Soms keek ik naar mezelf en dacht ik: Ben ik gek, dat ik 'n uur lang zit te zoeken naar de juiste metafoor of uitdrukking terwijl de wereld om mij heen in elkaar stort?
Maar als ik dan het juiste woord vond, gaf dat een gevoel van genezing, in het Hebreeuws zeggen we tikkun. Het is een kabbalistisch idee dat er iets geneest in de wereld als je iets goeds doet. En het vinden van het juiste woord dat precies verwoordde wat ik voelde, dat genas iets in een oneerlijke wereld," zegt Grossman.
Ik heb het boek afgelopen weekend zitten lezen tijdens mijn middag in de rouwwinkel waar ik vrijwilligerswerk doe. Heel erg mooi en heel erg indrukwekkend. Grossman verwoordt op poëtische wijze iets wat eigenlijk ondoenlijk is, want geen enkel woord dekt precies de lading. Toch heeft hij die uiterst persoonlijke poging gedaan die heel sterk binnenkomt.
Ik heb me gewoon opengesteld voor de woorden en die gelezen als poëzie. Er zijn woorden en er is de stilte tussen de zinnen. Grossman leidde me al zoekend, zowel de geest als zintuigen op scherp, door zijn landschap van rouw. Hij ontziet je niet, wordt nergens sentimenteel. Heel erg mooi.

Don't be satisfied with stories,

how things have gone with others.

Unfold your own myth

without complicated explanations

- Rumi - 

foto: I love sufism - Facebookpagina

Wanhoop

Heb niet meteen durven gaan schrijven. Het roert zich vanbinnen.
Afgelopen weekend bleek erg confronterend uit te pakken voor mij. Een weekend vol uitersten. Aan de ene kant momenten van ontroering en verwondering, aan de andere kant de angst en de wanhoop.
Mooi toch, zou je denken. Ik leef. Dat is toch wat ik wil? Leven?
Het begon al tijdens de Vespers (en eucharistieviering) op de vrijdagavond. "Ik ben vrijwel altijd bang," schoot het door me heen. Het was alsof met die gedachte een sluis werd opengezet. Een grote golf angst sloeg over me heen. Ik voelde hem aan komen rollen, geen ontkomen aan.
Alsof zuster Paula het aangevoelde, liet ze me ervaren dat ik Gods geliefde dochter ben en eindigde ze haar meditaties steevast in een voorovergebogen houding, de handpalmen geopend voor ons hoofd: de houding van overgave.
De zaterdag stond voor mij persoonlijk in het teken van 'ik moet'. Altijd. Teveel. Mijn best doen om de angst de baas te blijven? Het besef was niet genoeg om het los te kunnen laten. De angst en 'het moeten' hadden me totaal in hun greep.
Er is geen vertrouwen, realiseerde ik me vanochtend tijdens mijn meditatie. En weer voelde ik de zuigende kracht van de eenzaamheid. Me verbonden voelen met mensen is voor mij heel erg moeilijk. Er is een wantrouwen gegroeid. Wie is wezenlijk met mij begaan? Met wie ben IK wezenlijk begaan?
Wanhoop staat dus weer eens op de stoep. Rumi zegt me haar binnen te laten. Ook zij heeft mij waardevolle dingen te vertellen. Ik haal eens diep adem en ga opendoen.

- kwan yin - 

Naderhand: 

Overgave blijft het sleutelwoord. 'Ik ga...' in plaats van 'Ik moet...', raadde zuster Paula me gisteren al aan. Uit het oordeel en daarmee uit het verzet stappen.

Heimwee

Ik lees nog steeds De herberg van het hart van Hein Stufkens en Marcel Dekse. Mooi, mooi.
"Het lijkt echter soms wel of we verliefd zijn op de pijn. Alsof wij banger zijn voor de eindeloze ruimte van liefde, dan voor de beknelling van een pijnlijke maar overzichtelijke levenswijze. Toch blijft door alles heen het heimwee in ons spreken, het heimwee dat wij soms ook zo woordeloos in ons kunnen voelen. Het kan zich tonen als een intens verlangen, of als onvrede of tegenslag, geluiden uit gene wereld die van binnenuit tot ons spreken en zich midden in deze wereld tonen."

Hij maakt van ons huis een ruïne, keert het

binnenstebuiten; om het dan in één slag meer

bewoonbaar te maken dan het daarvoor was.

-Rumi-

Als wij eeuwige wezens zijn en als de tijdelijkheid niet meer dan een voertuig is waardoor ons eeuwige zelf zich kan uitdrukken, waarom kiezen wij er dan voor ons te verliezen in alles wat voorbij gaat? 

O liefde van het universum,

je blijft aan ons trekken.

O degene die trekt,

hoe mooi trek je.

O jij, aan wie getrokken wordt,

ook voor jou een bravo.

-Rumi-

De herberg van het hart

"Kijk," zegt Rumi, "deze wereld van vormen en verschijnselen is als de maan. Het is de wereld van het vele. De wereld van het ene, van de essentie, is als de zon.
Gedurende de nacht kunnen wij de zon niet zien, maar wij kunnen de maan als baken gebruiken. De maan geeft geen licht vanuit zichzelf, zij reflecteert het licht van de zon. Zo ook reflecteren de ogen van de mensen als een maan het licht van de zon als hun hart geopend is.
Zonder besef van het ene verliezen wij ons in het vele."
Daar gaat het Rumi om: dat zijn leerlingen de aanwezigheid van de Ene in hun eigen hart vinden. Dat zij de kaars van hun ego uitblazen en de dageraad in hun eigen ogen weten.
De zoektocht naar de plaats waar de innerlijke wereld en de uiterlijke wereld, onze spirituele wereld en de wijze waarop wij deze vorm geven, één zijn, ligt diep in ons menszijn verankerd, zeggen Hein Stufkens en Marcel Derkse in De herberg van het hart.
Ons tot leven komen hangt af van ons vermogen ons over te geven aan de weg van ons hart, zoals Rumi de weg naar binnen noemt. Ons overgeven aan ons essentiële zelf, is ons overgeven aan God. Een religieuze ervaring is er dan ook één waarbij je 'in verbinding' bent. De twee werelden vallen een moment samen.

Al ruim een week is mijn lichaam in opstand. Migraine en sinds gisteren ook nog buikpijn.
Ik was bezig uit liefde voor de maan.
Ik besef dat ik op heel veel benen hink, zwalk en vanalles probeer af te dwingen.
Een koers, die heb ik nodig.
Waartoe word ik geroepen? Wat heeft mijn hart mij te vertellen?
Een keuze heb ik nodig. Een doel waar ik met heel mijn essentiële zelf achter kan gaan staan en waar ik me ook aan over wil geven. Dit is wat er in mij roept. Er zullen moeilijke tijden komen, maar die kan ik aan, want ook die gaan weer voorbij. Ik zet mijn stappen en kom dichterbij.

Met mijn hele hebben en houden sta ik dus nog steeds op die drempel, of ik het nu fijn vind of niet.

- Rumi -