Henri Nouwen

Ik lees Keerpunt van Henri Nouwen. Meteen in het voorwoord word ik al geraakt door hoe Carolyn Whitney-Brown, een lid van de Arkgemeenschap Daybreak waar ook Henri werkte, over hem schrijft.
"Henri vertrouwde erop dat God van ieder mens houdt, maar hij kon nooit echt geloven dat dat ook voor hem gold. Dankbaarheid en strijd gingen altijd samen, en zijn eigen fundamentele onzekerheid maakte dat hij diep begaan was met ieder ander mens. We zeiden wel eens voor de grap dat Henri steeds hetzelfde boek schreef, en eigenlijk is dat ook zo: hij wilde vurig de boodschap overdragen dat iedereen geliefd was en een thuis had, een boodschap die hijzelf soms wel en soms niet kon geloven. Nu eens geloofde hij het, dan weer verloor hij dat geloof, en daarom schreef hij de boodschap steeds weer op. En toch was elk boek weer nieuw, want Henri bleef zich ontwikkelen, hij bleef verlangen, hopen en veranderen. Zelden heb ik zo'n levend iemand gezien."
Het verbaast wellicht niet dat ik me in hem herken. Ik herken zijn verlangen naar Gods liefde. Hij schrijft dat die liefde niet buiten het menselijk contact om te ervaren is en dus zal die altijd beperkt zijn en onvolledig: "Gods liefde is niet te vinden buiten de menselijke liefde om, hoezeer die in deze wereld ook tekortschiet."
Ik moest meteen denken aan Jean Jacques Suurmond die mij ook vertelde dat "God niet los verkrijgbaar is".
En zo zal ik er toch aan moeten. Aan die verbinding met mijn medemensen. Hoe moeilijk dat soms ook voor mij is. Er zijn tussen de mensen en op die manier Gods liefde ervaren. Dan ben je echt een levend iemand.

afbeelding

Back to basics

Het is rustig op Zielekruid. Te rustig.
Hoe erg is het dat ik niet meer zo vaak schrijf? Het betekent in elk geval dat andere dingen om aandacht vragen. Ik werk weer. In het onderwijs nog wel. Dat was een pittige stap om te zetten en ik merk dat me dat flink bezighoudt.
Zielekruid is de plek van de Joyce die graag vertraagt, de dingen bewust doet en van het leven wil genieten. Maar vooral de plek van de Joyce die haar band met God wil versterken in plaats van verwaarlozen.
Dat laatste is wat is wat ik mezelf verwijt. Ik verwaarloos mijn contact met God. Nu even niet. Ik heb een nieuwe baan. Alsof er iets belangrijkers bestaat dan dat lijntje met God, die ik daar ergens heel diep vanbinnen in mij weet, maar ook overal om mij heen.
Ik vind het ontzettend moeilijk om een evenwicht te vinden tussen datgene wat 'de wereld van de 10.000' dingen van mij vraagt (gezin, relatie, werk) en waar ik echt behoefte aan heb. Ik wil zo graag de dingen vanuit dat contact met God doen. Terwijl ik werk wil ik voelen dat alles goed is zoals het is. Dat ik goed ben zoals ik ben. Ik zou zo graag vanuit die plek van onvoorwaardelijke liefde mijn werk doen. Geduldig en liefdevol zijn zodat ik weet waar de kinderen behoefte aan hebben en dus weet wat mij te doen staat.
Afgelopen dinsdag ben ik gestart met een korte cursus De Bijbel voor dummies. We gaan vier keer bij elkaar komen en krijgen in vogelvlucht een eerste kennismaking met dit boek. Ik zag de boom van goed en kwaad afgebeeld staan op een schematisch plaatje. Ik realiseerde me dat deze boom voor mij symboliseert dat ik zo bezig ben met oordelen.
De mensheid heeft gegeten van de verboden vrucht en is in de wereld van goed en kwaad terecht gekomen. De wereld van oordelen. De wereld van tegenstellingen. Ik dus ook en ik kan me daar wel tegen afzetten, maar het is wel de wereld waar ik het mee te doen heb.
Terug naar de basis, neem ik me weer eens voor. Terug naar de stilte, naar God.
Zondag gaan we wandelen. In stilte. Loop je mee?

afbeelding: Johan ter Beek

Dag van de stilte

The summons

Will you come and follow me if I but call your name?
Will you go where you don't know and never be the same?
Will you let my love be shown? Will you let my name be known,
will you let my life be grown in you and you in me?

Will you leave yourself behind if I but call your name?
Will you care for cruel and kind and never be the same?
Will you risk the hostile stare should your life attract or scare?
Will you let me answer prayer in you and you in me?

Will you let the blinded see if I but call your name?
Will you set the prisoners free and never be the same?
Will you kiss the leper clean and do such as this unseen,
and admit to what I mean in you and you in me?

Will you love the "you" you hide if I but call your name?
Will you quell the fear inside and never be the same?
Will you use the faith you've found to reshape the world around,
through my sight and touch and sound in you and you in me?

Lord your summons echoes true when you but call my name.
Let me turn and follow you and never be the same.
In Your company I'll go where Your love and footsteps show.
Thus I'll move and live and grow in you and you in me.

Vanochtend in ons prachtige kerkje overviel me de tekst van deze hymne. 
Het is een duidelijke oproep om hier op aarde Jezus' handen, ogen, oren en spraak te zijn. Ik schreef er al eerder over, want Théresia van Ávila zei het ook al. Toen maakte het ook al zo'n indruk.
Tegelijkertijd voelde het als een liefdesverklaring, toen ik daar stond te zingen tussen al die lieve mensen. Alsof ik Gods bruidje was en mij ter plekke gevraagd werd 'ja' te zeggen tegen zijn liefde: 'Will you let me answer prayer in you and you in me?'

Het is niet zomaar iets wat mij gevraagd wordt. Het is geen vrijblijvend verbond. Er wordt van mij gevraagd dat ik het onbekende tegemoet durf te treden, dat ik zekerheden overboord gooi, niets terug verwacht voor wat ik doe. Dat ik bovendien besef dat het mij zal veranderen en daarmee de wereld. Maar dat zal slechts ten goede zijn. 

Voor de melodie van de hymne:
http://www.youtube.com/watch?v=V0aAkOe87mo&feature=related

The big silence

Tijdens de meditatiesessie van vandaag merkte ik al snel hoe onrustig ik was. Ik vertelde Kwan Yin dat ik even naar mijn 'Plekje van Ontspanning' van de alfatraining wilde om dan later bij haar terug te komen voor de meditatie. Maar terwijl ik dit voorstelde begreep ik al dat dit dus niet de manier is waarop ik met de dingen om wil gaan.

Ik richtte me weer tot Kwan Yin met al mijn onrust. Merkte op waar hij voelbaar was en wat het met me deed. Hoe ik me moest weerhouden om er niet voor weg te lopen. Uiteindelijk zakte het gevoel mijn lijf uit de aarde in. Ik lag in Kwan Yins armen, mijn hoofd tegen haar zachte boezem.

Totale vrede.

Het is zo eenvoudig. Blijf erbij, loop niet weg. Iedere keer dat ik de moed heb om dit te doen word ik beloond met een glimp van de Oneindigheid. Het is de boodschap van Pema Chödrön: blijf erbij als een ware krijger, want dit is wat zich aandient, dit is nu jouw werkelijkheid, jouw leven. Leef het. Doe je dat niet, dan ben je als een levende dode.  

Ik zag gisteren de eerste aflevering van The big silence, een Britse serie over vijf mensen die acht dagen de stilte ingaan. De abt die het stel begeleidt zegt het heel mooi: "Silence is de gateway to your soul and your soul is the gateway to God."

En zo is het. 

foto: Joyce van den Beuken

Heimwee

Ik lees nog steeds De herberg van het hart van Hein Stufkens en Marcel Dekse. Mooi, mooi.
"Het lijkt echter soms wel of we verliefd zijn op de pijn. Alsof wij banger zijn voor de eindeloze ruimte van liefde, dan voor de beknelling van een pijnlijke maar overzichtelijke levenswijze. Toch blijft door alles heen het heimwee in ons spreken, het heimwee dat wij soms ook zo woordeloos in ons kunnen voelen. Het kan zich tonen als een intens verlangen, of als onvrede of tegenslag, geluiden uit gene wereld die van binnenuit tot ons spreken en zich midden in deze wereld tonen."

Hij maakt van ons huis een ruïne, keert het

binnenstebuiten; om het dan in één slag meer

bewoonbaar te maken dan het daarvoor was.

-Rumi-

Als wij eeuwige wezens zijn en als de tijdelijkheid niet meer dan een voertuig is waardoor ons eeuwige zelf zich kan uitdrukken, waarom kiezen wij er dan voor ons te verliezen in alles wat voorbij gaat? 

O liefde van het universum,

je blijft aan ons trekken.

O degene die trekt,

hoe mooi trek je.

O jij, aan wie getrokken wordt,

ook voor jou een bravo.

-Rumi-

Precies goed

Jij, zoals je bent, bent precies goed.

Je gelaat, lichaam, naam, achternaam,

voor jou zijn ze 'precies goed'.

Je ouders, je kinderen,

je schoondochter, je kleinkinderen,

ze zijn voor jou allemaal 'precies goed'.

Geluk, ongeluk, vreugde en zelfs verdriet,

rijkdom en armoede,

voor jou zijn ze 'precies goed'.

Het leven dat je geleid hebt is goed noch slecht.

Voor jou is het 'precies goed'. 

Of je nu naar verwarring gaat of vrede,

waar je ook gaat, het is 'precies goed'.

Niets om over op te scheppen,

niets om zich schuldig te voelen,

niets boven, niets beneden.

Zelfs de dag en de maand waarop je sterft,

zelfs dat is 'precies goed'.

Het leven waarin je wandelt met de Trouwe,

het kan op geen enkele manier niet 'precies goed' zijn.

Wanneer je je leven aanvaardt als 'precies goed'

dan begint zich een diep vertrouwen te openen.

- naar Taitetsu Unno, uit: Twee rivieren - 

calligrafie van Chögyam Trungpa

Troost

Afgelopen zaterdag nam ik deel aan een workshop met Peter Denneman en Joke Litjens over het opzetten van een huisgemeente. Alleen al het deelnemen aan zo'n dag in een groep mensen heeft een enorme impact op mij. In de trein terug naar huis schoot er dan ook van alles door me heen:

• Wat doe ik toch nog steeds enorm mijn best als ik me tussen de mensen begeef (en geef ik mezelf toch gauw op m'n kop!)
• Wat wil ik die ander toch graag 'helpen' met mijn kijk op de zaak 
• Wat reageren mensen toch positief op mij als ik ergens binnenkom (dat verrast mij iedere keer weer)
• Wat is het toch leuk om met onbekenden te praten en dan te voelen dat we oprecht in elkaar geïnteresseerd zijn
• Wat is het toch een troostend idee dat er mensen zijn die vanuit hetzelfde verlangen leven als ik
• Wat is het toch fijn om te ervaren dat bij echt contact alle vooroordelen oplossen en ieder mens prachtig is
• Wat is het toch nodig dat ik me open en liefdevol blijf opstellen naar mezelf en alle mensen om me heen!

Het was een confronterende dag, maar ook een dag van troost. Er zijn meer mensen zoals ik. Mensen die net als ik dat lijntje met God, met onze Bron, met de Tao, open willen houden. Iedere dag weer.
Hoe doe jij dat? Eerlijk je ervaringen willen delen, daar gaat het om. Dat opent onze harten voor elkaar. We laten ons kennen en op zulke momenten is zichtbaar dat wij voortkomen uit De Allermooiste.
Dat is waar ik blij van word. Alles valt op z'n plek.
Zie je wel.

Reminder

De afgelopen weken lijkt het wel of ik door een mistig landschap loop. De grond is zompig, het lopen gaat moeizaam. Mijn doel bevindt zich ergens achter de dichte mistbanken en ik heb geen idee of ik wel de goede kant op loop. Ik hou niet van dat uitzichtloze en ik hou niet van de klamheid en dat gebrek aan warmte van de zon.
Als ik me bewust word van de neerslachtigheid die het dreigt over te gaan nemen bij mij vanbinnen, besef ik weer dat het er onder andere mee te maken heeft dat ik de goedkeuring en bewondering van anderen mis.
Als juf oogstte ik veel bewondering. Vooral als toen ik ook nog eens met 32 kleuters werkte. Niemand begreep hoe ik het voor elkaar kreeg. Petje af.
Tegenwoordig zijn mijn blog en mijn meditatie-sessies bron van relativering. O ja, daarom was ik ermee gestopt. O ja, daarom wil ik niet meer in de malle tredmolen mee.
O ja, dat is de droom die ik niet meer op kan geven.
Ik concentreer me op de wereld vlakbij me. Zie in dat mistige landschap de mooie varens en mosjes die fel afsteken tegen hun grauwe omgeving en ik zie de beestjes, helemaal in hun element.
Alles klopt.

De herberg van het hart

"Kijk," zegt Rumi, "deze wereld van vormen en verschijnselen is als de maan. Het is de wereld van het vele. De wereld van het ene, van de essentie, is als de zon.
Gedurende de nacht kunnen wij de zon niet zien, maar wij kunnen de maan als baken gebruiken. De maan geeft geen licht vanuit zichzelf, zij reflecteert het licht van de zon. Zo ook reflecteren de ogen van de mensen als een maan het licht van de zon als hun hart geopend is.
Zonder besef van het ene verliezen wij ons in het vele."
Daar gaat het Rumi om: dat zijn leerlingen de aanwezigheid van de Ene in hun eigen hart vinden. Dat zij de kaars van hun ego uitblazen en de dageraad in hun eigen ogen weten.
De zoektocht naar de plaats waar de innerlijke wereld en de uiterlijke wereld, onze spirituele wereld en de wijze waarop wij deze vorm geven, één zijn, ligt diep in ons menszijn verankerd, zeggen Hein Stufkens en Marcel Derkse in De herberg van het hart.
Ons tot leven komen hangt af van ons vermogen ons over te geven aan de weg van ons hart, zoals Rumi de weg naar binnen noemt. Ons overgeven aan ons essentiële zelf, is ons overgeven aan God. Een religieuze ervaring is er dan ook één waarbij je 'in verbinding' bent. De twee werelden vallen een moment samen.

Al ruim een week is mijn lichaam in opstand. Migraine en sinds gisteren ook nog buikpijn.
Ik was bezig uit liefde voor de maan.
Ik besef dat ik op heel veel benen hink, zwalk en vanalles probeer af te dwingen.
Een koers, die heb ik nodig.
Waartoe word ik geroepen? Wat heeft mijn hart mij te vertellen?
Een keuze heb ik nodig. Een doel waar ik met heel mijn essentiële zelf achter kan gaan staan en waar ik me ook aan over wil geven. Dit is wat er in mij roept. Er zullen moeilijke tijden komen, maar die kan ik aan, want ook die gaan weer voorbij. Ik zet mijn stappen en kom dichterbij.

Met mijn hele hebben en houden sta ik dus nog steeds op die drempel, of ik het nu fijn vind of niet.

- Rumi - 

Gekend worden

Ik lees De reis naar binnen van Joke Litjens. Ze schetst twaalf portretten van vrouwen die hebben geknokt om uiteindelijk hun leven te leiden zoals ze dat zelf wilden. Voor elk van hen spelen spiritualiteit en geloof een belangrijke rol.
Eén van de vrouwen is Annemiek Schrijver. "Kunnen jullie nog niet één uur met mij waken?" verwijt Jezus onder andere Petrus in Getsemane. Terwijl Jezus in doodsangst bidt tot God, zijn zijn leerlingen in slaap gevallen.
"Waarom kan niemand een uur met Hem waken? Dat is toch ongeveer het enige wat ik probeer te doen? Deze vraag: Kan er niet eens iemand met mij waken, heb ik omgedraaid in: Ben ik in staat om te waken, om iemand echt te zien zoals hij bedoeld is?" zegt Annemiek Schrijver.
Kunnen waken heeft ook te maken met de kunst je hart open te houden in moeilijke tijden. Erbij blijven en de situatie niet anders willen hebben dan hij is. Er eerlijk naar willen kijken.
De weg van de krijger gaan.
Annemiek vertelt ook over de relatie die ze verbrak: "Ik heb de mooiste en liefste man van de wereld achter me gelaten en ben na achttien jaar weggegaan en ik weet niet wie die man is. Ik houd vreselijk veel van hem, maar ik kan hem wezenlijk niet bereiken. En ik vraag me niet eens af hoe dat omgekeerd is."
Heel confronterend vind ik haar bijdrage. Want uiteindelijk is dat wel waar het om gaat: niet bang zijn voor wat je te horen of te zien zal krijgen. Alles mag er zijn, hoe pijnlijk ook. Het is er namelijk toch al, of ik het nu wil weten of niet.

Mijn lijntje met God

Gisteren ging ik naar Hattem voor de eerste bijeenkomst van het jaartraject Ondernemen vanuit Bezieling. Ik heb er een concrete (nog geheime) doelstelling voor mezelf geformuleerd die mij verraste.

Wat ik er wél over kwijt wil is dat ik eindelijk hardop durfde toe te geven dat ik het liefst van al bezig ben met het open houden van mijn lijntje met God. Al het andere is geneuzel in de marge. Zo eenvoudig is het.

En prompt stuurt Meditatief mij vanochtend een prachtige en inspirerende tekst van John Main. 

"Volgens de christelijke openbaring verblijft de Geest van God in ons hart, in de diepten van onze eigen geest. Wanneer wij op pelgrimstocht gaan, ervaren wij de waarheid dat er maar één centrum bestaat en dat dit centrum overal is. Ik meen dat ieder van ons door eigen ervaring dient te ontdekken dat dit de voornaamste verantwoordelijkheid is van ons leven. Het is de eerste verantwoordelijkheid van elk leven dat ten volle menselijk wil zijn : terugkeren naar onze eigen kern, en leven vanuit de diepten van onze eigen mogelijkheden. Wij ontdekken dat, wanneer wij terug verbonden zijn met onze kern, wij verbonden zijn met elke kern. De waarachtig spirituele man of vrouw leert in harmonie te leven met zichzelf, en in harmonie te leven met de ganse schepping.

Wij kunnen zeggen: in je kern zijn is in God zijn. In Jezus’ woorden: “Het koninkrijk Gods is in u” (Lc 17,21). Wij moeten weten dat dit koninkrijk geen plaats is maar een ervaring. Deze ervaring is de ervaring van de werkelijkheid van Gods kracht. Volgens de christelijke opvatting is dit de kracht van de liefde."

Ik ben weer eens dankbaar.

Een goed weekend allemaal!

Hattem - Hoog water 

Zijn ogen, handen en voeten zijn

Christus heeft nu geen ander lichaam op aarde dan het jouwe,

    geen handen dan de jouwe,

    geen voeten dan de jouwe,

van jou zijn de ogen waardoor Christus met mededogen naar

de wereld kijkt;

van jou zijn de voeten waarmee Hij rond gaat goede daden ver-

richtend;

van jou zijn de handen waarmee Hij de mensen nu zegent.

Teresa van Ávila

Deze tekst van Theresa van Ávila draag ik nu een aantal dagen met me mee. Het laat me niet los. Christus heeft bij zijn dood alles uit handen gegeven, maar wij leven nu op deze aarde. Ik leef nu. Ik ben zijn ogen, zijn handen en zijn voeten.

Toen ik daarnet ging zitten voor de meditatie voelde ik weer hoe hard ik probeer ergens te komen. Het is pas goed als ik die onderneming op poten heb. Ik voelde haarfijn hoe ik in deze houding voorbij ga aan wat mij werkelijk te doen staat.

De tekst van Theresa van Ávila herinnert mij aan het wezenlijke van leven. Een Goed Leven is niet een succesvolle onderneming opgezet hebben. Een Goed Leven heeft er alles mee te maken hoe ik in staat ben te zien en te handelen met Christus ogen, handen en voeten. 

Ik heb het weer eens goed tot me door laten dringen en gevoeld hoeveel rust het me gaf. Niet doordat deze boodschap gemakkelijk zou zijn, alsof er niets van me gevraagd wordt, juist niet, maar wel doordat deze boodschap een hele duidelijke, indringende waarheid verwoordt voor mij.

Ik leef nu. Ik ben hier om deze waarheid uit te dragen en mijn onderneming gaat er deel van uitmaken.

De angel

Vanochtend was het er weer, dat gevoel. Alles is zinloos, gaat nergens over.
Ik ging zitten, als een ware krijger.
Het gevoel werd erger, sneed me als een zwaard vanuit mijn buik naar boven toe open. In mijn buik bleef een klont zitten. De neiging er vandaan te bewegen heb ik gemakkelijk kunnen weerstaan. Ik ben erbij gebleven en er is me veel duidelijk geworden.
Ik stel teleur.
Ik stel anderen teleur en ik stel mezelf teleur.
Zo heb ik het nog nooit verwoord en ik weet nu dat dit klopt. Dit is mijn waarheid. Dit is wat mij in de weg zit.
Het is niet veel anders dan wat ik al dacht, maar toch ben ik blij met deze nauwkeurige formulering. Ik schreef al vaker over mijn faalangst, dat ik zoveel moeite heb met verwachtingen. Het is allemaal waar, maar de echte angel heb ik vanochtend gevonden.
Ik stel teleur.
Ik huilde, dikke tranen. Toen werd het stiller en stiller en kwam het besef bovendrijven dat ik de moeite waard ben. Ik ben een bijzonder mens, vooral door deze zoektocht.
Het is allemaal goed. Ik ook.

Chagall  - Verdreven uit het paradijs

Cool loneliness

Loneliness is not a problem.
Loneliness is nothing to be solved.
The same is true for any other experience we have.

Wij zitten allemaal in hetzelfde schuitje. We zitten in een lichaam waar we al dan niet blij mee zijn op een plek waar we al dan niet blij mee zijn in omstandigheden waar we al dan niet blij mee zijn. Tegelijkertijd realiseren we ons dat het leven in wezen een verdomd eenzame bedoening is.
"We are fundamentally alone and there is nothing anywhere to hold on to," zegt Pema Chödrön.
Tegelijkertijd is ze er heel stellig over dat die eenzaamheid geen probleem is. Niet opgelost hoeft te worden. Net zoals al die andere stekelige ervaringen niet opgelost hoeven te worden. Juist niet, want het zijn toegangspoorten naar die ongekunstelde staat van zijn.
Het is zaak je open te stellen. Erbij te blijven. De neiging te weerstaan om naar links of rechts te gaan om je van die eenzaamheid vandaan te bewegen. Lukt je dat, dan sta je in het midden, zonder referentiepunt. Alleen. Daarin te rusten, noemt Pema Chödrön 'cool loneliness'. Je raakt er niet van over je toeren dat er geen oplossing is, dat je geen grond onder je voeten voelt.
Het mooie is dat die stekelige ervaringen als eenzaamheid en angst de toegangspoorten vormen tot die oneindige ruimte van ons menselijke hart. Ik hoef mezelf alleen maar met een liefdevolle en mededogende blik  te bezien om te voelen dat dit niet alleen mijn pijn is, maar de pijn van iedere mens.
Regelmatig mediteren helpt me die middenweg te gaan. Uit dat geconditioneerde te blijven, weg uit dat verhaal dat mij vertelt wat er allemaal niet goed is.
Het helpt mij de weg naar mezelf terug te vinden zodat ik er kan zijn voor mezelf.

illustratie: Barbara Tammes

Zitten, Zijn en Zwijgen

Het voornemen is om vanaf nu niet één keer, maar twee keer per dag een half uurtje te gaan zitten. Met zitten bedoel ik mediteren. Zitten en zwijgen. Zijn. Open staan voor wat er is. Loskomen van mijn ego en alle identificaties die ermee samenhangen. Uit mijn eigen verhaal stappen.
Tot mijn grote vreugde heb ik steeds meer de ervaring dat ik in die stilte, op mijn tocht, in dat zwijgen, ook daadwerkelijk voorwaarden-scheppend bezig ben. Meer dan dat ik ergens vandaan aan het vluchten ben: weg van het lawaai, het gedoe, de verwachtingen en verantwoordelijkheden.
Het wordt me steeds helderder dat die stille ruimte de plek is waar vandaan gestart moet worden. Als ik vanuit het rumoer, de onrust en de angst vertrek, dan blijf ik naderhand zitten met een gevoel van vervreemding en dus van eenzaamheid.
Hoe doe ik dat in het dagelijks leven? Hoe stap ik uit mijn verhaal en blijf ik in verbinding met die bron diep in mij? Door stil te zijn, te zwijgen en te mediteren leer ik mezelf kennen en wordt duidelijk waar het grote geluk te vinden is, hoe ik mezelf kan geven wat ik nodig heb. Ik stap twee keer per dag doelbewust uit mijn verhaal en ervaar wie ik ben: "een deel licht en een deel duisternis", zegt Miek Pot. "Dat is de grote uitdaging gedurende de contemplatie. Het zijn geen tegengestelden maar delen van dezelfde medaille: jij."
Ik voel heel sterk dat zitten, zijn en zwijgen in mij de ruimte en de vrijheid scheppen die nodig zijn om te weten waar ik naar toe wil.
2012 draagt de belofte in zich een heel bijzonder jaar te worden.

illustratie: Barbara Tammes

Die verraderlijke onderstroom

Het zit er bijna op. Zometeen nemen we afscheid van elkaar en duiken we het leven van alledag weer in.
Tijdens het ontbijt mocht er weer gepraat worden en dat had een heel bevreemdend effect op mij. Ik heb me nog een hele tijd stil gehouden, maar toen ging ik toch ook praten. Het was duidelijk dat ik dacht dat het nodig was dat ik een geïnteresseerde vraag stelde. Zo klinkt het wel heel bot, maar in wezen was dat waar het op neer kwam. De sociale en geïnteresseerde Joyce kwam bovendrijven.
Nu zit ik weer lekker in m'n eentje op m'n kamer.
Van Theresia van Ávila en Thomas Merton heb ik deze dagen geleerd dat 'de waarheid' het allerbelangrijkst is.
"Innerlijke stilte is de positieve rust van de geest in de waarheid.
De eerste stap tot het vinden van God, die Waarheid is, is het ontdekken van de waarheid over mijzelf. En als ik gedwaald heb dan zal de eerste stap de ontdekking van mijn dwaling zijn. Een onwaarachtige en misleidende 'ervaring' van wat Gods werk in de ziel schijnt te zijn, brengt voor een moment een soort van innerlijke stilte met zich mee. Het is de stilte van een ziel die steunt op een illusie. Deze stilte wordt echter spoedig verstoord door een diepe onderstroom van onrust en rumoer," zegt Merton, nietsontzienend als altijd.
Ik las deze passage gisterenavond en voelde me enorm aangesproken. Ik was me er namelijk al van bewust dat ik mezelf op een bepaalde manier een rad voor de ogen draaide de afgelopen dagen.
Het lukte mij heel goed om zonder gedachten te zitten. O, wat kon ik dat toch goed. Die andere mensen konden dat vast minder goed. Dat gevoel, dat stroomde als een ondergrondse rivier. Precies zoals Merton het verwoordt.
Waar ik dan wel weer blij mee ben is het feit dat ik mij dit bewust was. Ik had het herkend. Dat Merton het me gisteren nog eens flink inpeperde, is alleen maar mooi. Het is mijn les van deze dagen.
Hoogmoed voor de val. Maar ik sta weer op en laat mij niet ontmoedigen. Het is een pad met weerstanden en uitdagingen. Hou je blik naar God gericht, meer is niet nodig, zegt Theresia.

Hooglied 2

Wat krijg ik mooie vragen aangereikt van Theresia van Ávila. Allereerst was daar gisteren de vraag naar de stem van God: Welke stem is hier de stem van God?

Vandaag verblijven we in de kamer van de zelfkennis en komen er twee mooie vragen bij.

Waar ligt mijn ware geborgenheid? 

en: Wat is mijn eigen unieke pad?

Als oude overtuigingen ontmanteld worden, kan twijfel ontstaan, zelfs paniek. Theresia moedigt mij aan om vooruit te blijven kijken en niet gericht te blijven op wat ik opgeef / verlies. Als je in contact komt met je angsten, keer dan terug naar de stilte. Alleen daar vind je het vertrouwen terug. Jij hebt je eigen wijsheid, dus blijf bij jezelf en kijk naar jezelf, zegt Theresia. 

Tijdens de meditatie besefte ik hoe vaak ik mezelf negatief benader. Hoe vaak ik kijk naar wat er beter kan, in plaats van te zien hoe ik gegroeid ben. 

Tussen de middag is er hier in het klooster een middagmeditatie. Vandaag werd daarbij de tekst van Hooglied 2 voorgelezen. Het is een liefdeslied en ik had het gevoel alsof ik persoonlijk aangesproken werd:

"Sta op, vriendin!

Mooi meisje, kom!

Kijk! De winter is voorbij,

voorbij zijn de regens, weggegaan.

De bloemen zijn verschenen op het veld,

nu breekt de zangtijd aan,

het koeren van de duif klinkt op het land.

De vijgenboom is al vol vruchten,

de wijnstok rankt en geurt.

Sta op, vriendin!

Mooi meisje, kom!

Mijn duif in de rotskloof,

verscholen in de bergwand, 

laat mij je gezicht zien,

laat mij luisteren naar je stem,

want je stem is zo lieflijk,

je gezicht zo bekoorlijk."

Het wordt tijd dat ik me laat zien. Zonder terughoudendheid. Gewoon zoals ik ben. Het raakte me diep.

Nu ben ik net terug van een persoonlijk gesprek met Miek. Zij was onder de indruk van de ontwikkeling die ik doorgemaakt had. Ze kon zich mij nog herinneren van tweeëneenhalf jaar geleden en van de contemplatiedagen in Amsterdam. Van tevoren vroeg ik me even af wat ik daar ging doen bij haar, maar nu ben ik blij dat ik gegaan ben. Het is geen lineair proces, maar een circulair. Ik ben nooit klaar, het gaat maar door, dieper en dieper, steeds stervend aan mijn non-identiteit, aan die belemmerende overtuigingen en angsten. 

Ik ben op de goede weg.

De kristallen burcht van Theresia van Ávila

Volgens Theresia van Ávila is de ziel als een kristallen burcht met vele vertrekken. In het centrum van de burcht ligt het hoofdkwartier waar vanuit jouw innerlijke zon schijnt en het meest directe contact met God plaatsvindt.
Theresia zegt dat je alle kamers moet willen betreden. Ook de kamer van de kwetsuren of de kamer van de weerstand.
Soms bevind je je ver van het centrum en is van jouw innerlijke zon niets te zien of te merken of is de kamer wel erg confronterend. Laat je dan niet ontmoedigen, zegt ze, want deze kamer is niet de enige in de burcht en weet dat je iedere kamer vaker zult bezoeken.
Haar woorden doen me denken aan de looproute van het labyrinth. Ook als je een labyrinth loopt ben je op weg naar de kern. Een ook deze weg kronkelt zich dan weer verder van de kern af, dan weer heel dicht naar de kern toe. Ook hier gaat het er om je niet te laten ontmoedigen en in vertrouwen je weg te vervolgen, je stappen te blijven zetten. Uiteindelijk zul je je doel bereiken.
Vanochtend leerde ik over het vertrek van de weerstanden.
Er zijn allerlei redenen om niet aan de roep gehoor te geven, zegt Theresia. Alle argumenten die aangedragen worden vanuit jezelf of je omgeving komen voort uit angst. Je zal een innerlijk besluit moeten nemen en beseffen dat de weerstanden zullen blijven, ze zullen slechts afwisselend van sterkte zijn.
Om weerstanden te overwinnen nam Theresia iedere avond de tijd om afstand te nemen van de stemmen die haar probeerden te beïnvloeden. De stemmetjes van het ego zijn dwingend en gaan gepaard met heftige emoties, de stem van God is daarentegen uitnodigend, helder en duidelijk.
"Wat is hier de stem van God?" vroeg ze zich dan ook af. Net als voor Thomas Merton, draaide het voor Theresia van Ávila om haar relatie met God. Het is daarvoor nodig dat je jezelf in alle eerlijkheid leert kennen. Alleen dan vind je de weg naar huis en kun je je eigen beste vriend worden. In alle nederigheid, want teveel ernst en perfectionisme liggen op de loer, lijkt ze speciaal voor mij te zeggen.
Mijn mantra voor vandaag luidt dan ook:

Ik ben goed genoeg om de weg naar huis te vinden. Mijn herberg is in orde om de belangrijkste gast te ontvangen.

Theresia van Ávila

Zelfcompassie

"Als je voortdurend jezelf beoordeelt en bekritiseert, terwijl je tegelijkertijd probeert aardig voor anderen te zijn, trek je kunstmatige grenzen die er alleen maar voor zorgen dat je je van anderen afgescheiden en geïsoleerd voelt."

"Het vergt inzet om af te komen van die levenslange gewoonte om jezelf te bekritiseren, maar welbeschouwd is het enige wat er van je wordt verlangd dat je je ontspant, het leven voor lief neemt, en je hart voor jezelf openstelt."

Deze twee quotes komen uit het boek Zelfcompassie - stop jezelf te veroordelen van Kristin Neff. Ik had het een tijd geleden gereserveerd bij de bieb en eergisteren kon ik het ophalen. Wat een mooie timing!
Ik heb het eerste deel gelezen. Ik ben verrast te lezen dat ik het al zo bij het rechte eind heb. Ook Kristin Neff zegt dat het destructieve gedrag van extreme zelfkritiek niet meer dan een poging is om jezelf veiligheid te bieden en jezelf in het gareel te houden. Ik voel dat heel sterk.
"The great thing about self-compasion is that you are always there, you're there 24/7, to give yourself help when you need it most," zegt Kristin Neff tot slot op het eerste filmpje van haar website. Zo. Die kwam binnen en daar ben ik haar heel dankbaar voor.
Ik heb heel veel zin om die hang naar veiligheid en het gareel losser te laten en het avontuur weer aan te gaan. Ben dan ook benieuwd wat dit boek mij te bieden heeft. Kom er zeker op terug.
Nog een fijne zondag gewenst!