Verlangen naar een adres

Ik lees op de blog van Jan Greven een boekbespreking: Vader & zoon krijgen de geest, een briefwisseling tussen Henk en Pieter van Os. Zoon Pieter constateert naar aanleiding van een documentaire over zijn vader dat diens fascinatie voor kunst voorkomt uit een 'drang naar godsdienst.' Dit intrigerende uitgangspunt is voor Henk aanleiding tot het starten van een briefwisseling met zijn zoon.
"Pieters grootvader, Henks vader, sprak aan het einde van zijn leven vaak over de suizende stilte waarin de profeet Elia God ontmoette. Het was, schrijft Henk, de vervulling van het verlangen naar een adres. Een adres voor je dankbaarheid. Voor het kortstondige en tegelijk tijdloze besef van volledigheid dat een gelovig mens soms kan overkomen. Henk beschrijft een paar ervaringen die hem zelf overkwamen en concludeert: Ik vermoed dat het verlangen naar een adres de kern is van mijn geloof."
Mooi, mooi, vind ik dat. Ik word er altijd erg blij van als iemand precies blijkt te verwoorden wat ik zelf ook voel of (zelfs) weet.
Tot mijn vaders dood wist ik mij verbonden met de bron en leefde ik vanuit een oervertrouwen. Daarna bleek mijn fundament aan gruzelementen te liggen en lag de bron verborgen onder een laag puin. Ik had geen adres meer, besef ik nu. Dacht lange tijd onbewust dat het mogelijk was om de aandacht van dit diepe gemis af te leiden.
Door stil te worden en de pijn er te laten zijn, krijg ik toegang tot de bron. Dat is geen maniertje. Het is gewoon hoe het gaat als ik oprechte aandacht heb voor mijzelf. Als alles er mag zijn, gewoon zoals het er is op dat moment, maar dan ook écht, dan is er geen weerstand en blijkt het gewoon okee te zijn. Steeds vaker ervaar ik dat slechts mijn eigen oordeel de boel in de war stuurt.
Vanochtend kwam er een emotie bij me op die ik onmiddellijk afkeurde van mezelf. Meteen daarna drong glashelder tot me door dat ik er niets aan kon doen dat ik dat gevoel kreeg, het was er gewoon opeens, en dat het dus nergens op sloeg om mezelf daarvoor op m'n kop te geven.
Ook míjn 'drang naar godsdienst' komt voort uit het verlangen naar een adres. Niet alleen een adres voor mijn dankbaarheid, maar ook voor mijn twijfel, mijn verdriet, mijn wanhoop en mijn boosheid. Alles mag er zijn op dat adres. Niks is te gek. Het is allemaal welkom en wordt als een homeopathisch medicijn verdund in een eindeloze oceaan van onvoorwaardelijke liefde.

- ad parnassum, Paul Klee, 1932 - 

God genieten

Vandaag maakte ik kennis met het boekje Prediker uit de bijbel. Nooit geweten dat er ook dit soort teksten in de bijbel stonden. En met 'dit soort teksten' bedoel ik teksten die zo persoonlijk en daardoor toegankelijk zijn dat ze actueel aandoen.
Ik ging Prediker lezen omdat Jean Jacques Suurmond er blijkbaar een lezing over gehouden heeft die weer afgedrukt is in Een gevaarlijk geluk.
Prediker vertelt ons, kort samengevat, dat alles 'lucht en leegte' is. Zinloos, in de betekenis dat het onzinnig is te proberen absolute greep te krijgen op de werkelijkheid. Zie het leven liever als een mysterie dat ontzag oproept voor de onverklaarbaarheid er van. Ervaar het als een geschenk. "Zin ontvangen is zaliger dan zin geven. Wie dat inziet, wordt wijs oud," vat Suurmond het mooi samen.
Prediker sleurt ons uit onze vruchteloze gedachtespinsels naar het hier en nu. Zolang we met onszelf bezig blijven, met onze gedachten over de werkelijkheid in plaats van met het werkelijke leven, het hier en nu waar God is, blijft het geluk ons ontglippen. Want, zegt Prediker: "Geluk is God genieten, hier en nu."
Wat sluit dat mooi aan bij mijn persoonlijke ervaringen. Op het moment dat ik in staat ben van mezelf los te komen, mezelf niet langer als (problematisch) centrum van het universum te beleven, dan ontstaat er ruimte voor dat ontzag en voor die verwondering. Ruimte om God te genieten. Op dergelijke momenten weet ik dat dit is waar het om gaat in het leven. Niet voor niets schreef ik al vaker dat ik nergens anders meer mee bezig wil zijn.
Prediker herinnert mij er vandaag aan dat ik het bij het recht eind had. Ik hoef slechts het leven als mysterie te omarmen, als de adem van God en daarvan te genieten zoveel ik kan. Maar wel op een ontspannen manier, want zwoegen is zinloos, het is najagen van wind.

Stagnatie als kans

Gisteren was ik weer in Hattem voor de jaartraining Start vanuit je hart van Patrick Roozemond. Ik liep bij aankomst meteen op hem af om hem alvast te vertellen dat het er op leek dat ik een soortement van probleemgeval aan het worden was.
"Ah. Mooi zo, daar hou ik van."
Deze derde bijeenkomst had van Patrick de prachtige titel Creatie vanuit stagnatie meegekregen.
Stagnatie is niet gemakkelijk op te lossen anders was je dat al lang gelukt. Er is iets nieuws nodig. Iets wat je vanuit je ratio dus niet kan gaan zitten bedenken. Het kan je alleen toevallen vanuit de acceptatie dat de stagnatie er is, vanuit ontvankelijkheid dus.
Afgelopen donderdag besloot ik te stoppen met de workshops van het IMK. Aan alles merkte ik dat ik vanuit de verkeerde energie bezig was. Ik werd er gedwongen keuzes te maken en mijn plan tot in de puntjes concreet te maken terwijl ik me in een periode van stagnatie bevind. Gisteren ontdekte ik dat ik intuïtief een goed besluit genomen had, want het is nu nodig dat ik in die stagnatie blijf sudderen zonder hem meteen te willen oplossen. Er is namelijk iets nieuws nodig dat nog geboren moet worden.
Ik sta dus weer op die drempel en merk dat ik vertrouwd begin te raken met het schurende, ongemakkelijke gevoel van het Niet Weten.
De komende twee maanden staan in het teken van Totale Vrijheid. Okee, ik sta weer op die drempel, maar, en dat is veel belangrijker: ik ben terug bij mijn vonk en dat voelt goed.

Eenheidservaring in Kampen

Vanmiddag stond ik op het station van Kampen. In mijn oren klonk de muziek van Taizé: Jubilate alleluia. 

Om mij heen ging het leven door en ik keek toe. Ik zág de mensen die stonden te wachten, de mensen op de bankjes en de mensen die langsliepen. Jonge mensen, oudere mensen, bruine en witte mensen. Ik zág ze, precies zoals ze waren.

Het was alsof ik me in een film bevond en daardoor was er een zekere afstand, maar tegelijkertijd ervoer ik een allesomvattend mededogen. Wij zijn hier met z'n allen. Iedereen leeft zijn leven, doet z'n best. 

Er was oneindige ruimte en ik voelde me vrij en gelukkig. Angst en oordeel waren nergens te bekennen. Iedereen was mooi en goed zoals hij of zij was en daardoor besefte ik dat alles goed is zoals het is.

Het duurde tot in Zwolle toe. Ik stelde me de mensen voor als hadden ze allemaal een bolletje wol in de hand dat zich ontrolt. Ieder in zijn eigen kleuren. Onze draadjes kruisen zich of draaien zich in elkaar. En God houdt al die draadjes in zijn hand.

Misschien kwam het door de muziek, dat zou zo maar kunnen, oordeel zelf:

Sterven

Loslaten doet leven, schreef ik vorige week. Het lijkt erop dat het paasfeest dit jaar zijn sporen nagelaten heeft.
Sterven zodat nieuw leven de ruimte krijgt.
Vanochtend realiseerde ik me bij het opstaan dat ik wil sterven aan mijzelf. Niet fysiek dus, maar geestelijk. Ik wil sterven aan mijn ploeterende bestaan. Ik stop ermee, wil niet langer op weg zijn van A naar Beter. Ik wil het opgeven. Maar dan ook echt. Geen hoopvolle ondernemingen meer voor mij. Ik ga sterven aan mijzelf, want als ik het zelf niet doe, dan wordt het wel op een andere manier afgedwongen.
Manlief ging vandaag extra vroeg naar zijn werk. Gaf me een paar extra kusjes alsof hij iets voorvoelde. De kinderen zongen ongedwongen en net als altijd veel te vaak achter elkaar hetzelfde liedje. En opeens voelde ik me iemand die besloten had om op deze dag een einde aan haar leven te maken. Voelde hoe rustig en helder je onder zo'n besluit kan zijn. Hoe de details van het alledaagse ochtendritueel op zo'n dag glashelder binnenkomen.
In mijn mailbox zat een berichtje van Jacinta: In de eenvoud van zijn, ligt je grootste kracht.
Op Facebook las ik een post van Coelho: If you're brave enough to say goodbye, life will reward you with a new hello.
Ik heb besloten mijn spaargeld te besteden aan een goede lens voor ons fototoestel.
Jezus genas niet voor niets zo graag de blinden.

- snoeien doet groeien - 

Loslaten doet leven

Do what you love and do it often

If you do not like something, change it

If you cannot change it, live it

If you cannot love it, leave it

Travel often, getting lost will help you find yourself

Some opportunities only come once, seize them

Life is about the people you meet and the things you create with them

so go out and start creating

Live your dream and share your passion

Life is short

- www.irishannema.com - 

Het is er weer ingeslopen: het gevoel dat ik van alles moet en daardoor niet leef. Als ik iets moet van mezelf verander ik namelijk onmiddellijk in een levende dode. Het is jammer dat er nog steeds een paar dagen voor nodig zijn eer ik dit in de gaten heb, maar goed, dat zij zo. Vandaag was er weer een aha-erlebnis. 

Het grappige is dat ik meteen na bovenstaande reminder van Iris Hannema het lijstje met tien geboden voor innerlijke rust van Lisette Thooft las. Op de eerste en tweede plek staan:

1. Gij zult niet kiezen
2. Streef niet naar groei

Alweer wordt een poging gedaan om tot mij door te laten dringen dat ik alleen maar hoef te doen wat ik graag doe en dat liefst zo vaak mogelijk. Ik hoef daarbij niet te streven naar succes of groei. Trek erop uit, wees avontuurlijk! 

Ik denk aan de avontuurlijke Joyce die zich verheugde op de "Ver van mijn bed-show" waarin Aad van den Heuvel en Han van der Meer met hun 'tutti-frutti' aan onderwerpen de (derde) wereld bij mij thuis brachten. De avontuurlijke Joyce die culturele antropologie ging studeren omdat het haar zo leuk leek om in Afrika veldonderzoek te gaan doen. De avontuurlijke Joyce die inderdaad een jaar in Burkina Faso ging wonen en werken, maar dan als onderwijzeres. 

Het is tijd om los te laten. Controle is een illusie. 

Lekker avontuurlijk zijn zit in je hoofd, zeg ik tegen mezelf. Het kan gewoon hier en nu meteen. 

Let go en let God.

De beauty van boomschors

fotografie: Joyce van den Beuken

Achter de wolken

Gisterenmiddag trok een depressie over. Achter de wolken, Joyce... Oja. En vervolgens werd alles zo goed en zo kwaad als het ging geparkeerd. Maar vanochtend hing die deprimerende wolkenpartij nog steeds om mijn hoofd.
Ik ben er maar weer eens voor gaan zitten. Lief hart, vertel het maar. Mijn arme hart ging als een razende tekeer. Er werd haar iets gevraagd. Ik heb namelijk de laatste weken weinig gemediteerd en dat houdt in dat ik ook vrijwel niet naar mezelf geluisterd heb. Dat ik het vooral zelf ben die mij niet ziet staan.
Het lijkt erop dat ik me in mijn leven heel geleidelijk steeds meer terug ben gaan trekken van alles en iedereen. Op mijn goede dagen zeg ik dat ik tegenwoordig genoeg heb aan mezelf. Op de zware dagen ervaar ik het als een onvermogen van mijn kant om een verbinding aan te gaan. Met wie of wat dan ook.
Gisteren zwierf ik wat rond in de wereld van de blogs. Het scheen mij toe dat 'de mensen' houden van gezelligheid, vrolijkheid, mooie dingen en prietpraatjes. Luchtige blogs met minstens 200 volgers, alleen de jaloers makende dingen op de Facebook-prikborden; we spiegelen elkaar graag een positieve, mooie wereld voor. En als je die zelf niet hebt, dan doe je toch echt iets niet goed.
Heeft die depressie mij iets te vertellen of is ze het gevolg van de 'horrorhormonen' zoals Hella ze ooit treffend omschreef? Heeft het aandacht nodig of is het wijs het hele zaakje resoluut van mijn rug te kieperen?
Wat ik wel weet is dat de zon schijnt en dat ik gewoon naar de Mariaplaats kan fietsen voor een heerlijk kopje koffie met een kaneelbroodje. Als tegenhanger. Gewoon omdat ik daar altijd blij van word. Moet ik wel op gaan schieten, anders zijn de kaneelbroodjes al door andere klanten opgegeten en dan raak in van de spreekwoordelijke wal / regen in de sloot / drup.

Over geluk

In de serie Literair Limburg verscheen het afgelopen jaar een deeltje van de hand van Twan Huys: Over geluk. Ik vond het bij mijn moeder in de boekenkast en heb het in één ruk uitgelezen. Door die titel schreeuwde het boekje erom gelezen te worden door mij, maar daarnaast heb ik simpelweg een zwak voor Twan Huys (het lijkt mij een uitermate sympathieke man en hij spreekt thuis hetzelfde Venlose dialect als ik, wat een band schept: in mijn fantasie breng ik een gezellige middag door met Twan Huys en Jolande Sap. Geert Wilders zeggen we lekker niks van dit onderonsje).
In het boekje verwijst Twan Huys naar Rousseau. Dat lijkt opmerkelijk, want Rousseau moet een somber man geweest zijn: een hypochonder, gespannen en overgevoelig. Het is op het Zwitsere eiland Sankt Petersinsel, dat Rousseau de gelukkigste twee maanden van zijn leven doorbrengt. Hij geniet van het dolce far niente en mijmert over het leven terwijl hij in een roeiboot op het meer dobbert. "Het verleden verdampt, de toekomst speelt geen rol, de tijd is verstild. Over dat moment schrijft hij de volgende buitengewoon mooie passage over geluk:

Als er een toestand bestaat waarin de ziel een basis vindt die sterk genoeg is om zich er geheel op te verlaten en er tot zichzelf te komen zonder dat het nodig is het verleden terug te roepen of vooruit te lopen op de toekomst, een toestand waarin de tijd voor de ziel geen betekenis heeft, waarin het heden immer voortduurt zonder enige uitdrukking van duur en zonder iets van opeenvolging, zonder enig ander gevoel van gemis of genot, van plezier of verdriet, van verlangen of angst dan alleen dat van ons bestaan en als dat gevoel op zich het bestaan als geheel kan vullen, mag zolang deze toestand duurt, degene die erin verkeert zich gelukkig prijzen. Dat is dan geen onvolmaakt, schamel en beperkt geluk, zoals men het in genoegens van het leven vindt, maar een toereikend, volmaakt en volledig geluk dat in onze ziel geen enkele leegte laat die gevuld moet worden."

Mooi verwoord, inderdaad. Ook mijn gelukkigste momenten zijn de momenten waarop de tijd geen rol speelt. De angst is opgelost, geen restje van terug te vinden. Op dergelijke momenten is er slechts het blij zijn met het leven. Niet door iets specifieks, maar gewoon doordat alles in evenwicht is, nergens iets schuurt of wringt, alles is precies zoals het moet zijn.
Of zoals Rousseau het verwoordt: "Zolang deze toestand voortduurt heeft men, net als God, genoeg aan zichzelf." Net als Twan Huys heb ik hier niets aan toe te voegen, want ook hij eindigt er zijn tekst mee.