Over geluk

In de serie Literair Limburg verscheen het afgelopen jaar een deeltje van de hand van Twan Huys: Over geluk. Ik vond het bij mijn moeder in de boekenkast en heb het in één ruk uitgelezen. Door die titel schreeuwde het boekje erom gelezen te worden door mij, maar daarnaast heb ik simpelweg een zwak voor Twan Huys (het lijkt mij een uitermate sympathieke man en hij spreekt thuis hetzelfde Venlose dialect als ik, wat een band schept: in mijn fantasie breng ik een gezellige middag door met Twan Huys en Jolande Sap. Geert Wilders zeggen we lekker niks van dit onderonsje).
In het boekje verwijst Twan Huys naar Rousseau. Dat lijkt opmerkelijk, want Rousseau moet een somber man geweest zijn: een hypochonder, gespannen en overgevoelig. Het is op het Zwitsere eiland Sankt Petersinsel, dat Rousseau de gelukkigste twee maanden van zijn leven doorbrengt. Hij geniet van het dolce far niente en mijmert over het leven terwijl hij in een roeiboot op het meer dobbert. "Het verleden verdampt, de toekomst speelt geen rol, de tijd is verstild. Over dat moment schrijft hij de volgende buitengewoon mooie passage over geluk:

Als er een toestand bestaat waarin de ziel een basis vindt die sterk genoeg is om zich er geheel op te verlaten en er tot zichzelf te komen zonder dat het nodig is het verleden terug te roepen of vooruit te lopen op de toekomst, een toestand waarin de tijd voor de ziel geen betekenis heeft, waarin het heden immer voortduurt zonder enige uitdrukking van duur en zonder iets van opeenvolging, zonder enig ander gevoel van gemis of genot, van plezier of verdriet, van verlangen of angst dan alleen dat van ons bestaan en als dat gevoel op zich het bestaan als geheel kan vullen, mag zolang deze toestand duurt, degene die erin verkeert zich gelukkig prijzen. Dat is dan geen onvolmaakt, schamel en beperkt geluk, zoals men het in genoegens van het leven vindt, maar een toereikend, volmaakt en volledig geluk dat in onze ziel geen enkele leegte laat die gevuld moet worden."

Mooi verwoord, inderdaad. Ook mijn gelukkigste momenten zijn de momenten waarop de tijd geen rol speelt. De angst is opgelost, geen restje van terug te vinden. Op dergelijke momenten is er slechts het blij zijn met het leven. Niet door iets specifieks, maar gewoon doordat alles in evenwicht is, nergens iets schuurt of wringt, alles is precies zoals het moet zijn.
Of zoals Rousseau het verwoordt: "Zolang deze toestand voortduurt heeft men, net als God, genoeg aan zichzelf." Net als Twan Huys heb ik hier niets aan toe te voegen, want ook hij eindigt er zijn tekst mee.