Optimisme vs bezorgdheid

Vanochtend las ik over vertwijfeling, wanhoop en bezorgdheid. Thomas Merton schrijft er over in zijn boek Een leven lang om geboren te worden. Hij stelt dat we in een tijd leven waarin een optimistische kijk op het leven als een deugd gezien wordt en dat bezorgdheid bijvoorbeeld maar al te vaak opgevat lijkt te worden als een teken van geestelijke onzekerheid.
Ik merkte het bij mezelf de afgelopen twee weken. Ik wilde mijn angsten niet wegwuiven, maar ik wilde ook niet de negatieveling zijn, de persoon zonder een greintje vertrouwen. Het was een precair evenwicht dat ik zocht. Nu de uitslagen van de kweek van oma M.'s tumor relatief positief zijn, lijkt het toch alsof ik me teveel heb laten meeslepen door die mogelijkheid dat er onmiddellijk met grof geschut ingegrepen zou moeten worden. Vreemd hoe dat werkt achteraf.
Merton stelt dat mensen behoefte hebben zichzelf te beschermen tegen "angstaanjagende wolkenluchten. Zulk een optimisme mag dan plezierig lijken, maar is het ook veilig?" vraagt hij zich af. "Zij [bezorgdheid] is de vrucht van onbeantwoorde vragen. Maar onbeantwoorde vragen bestaan niet tenzij ze eerst gesteld worden. Er is bovendien een reden tot grotere bezorgdheid en onveiligheid, die veroorzaakt wordt door de angst om de juíste vragen te stellen. Stel je voor dat zou blijken dat er geen antwoorden op die vragen te geven zouden zijn!" Het gevolg is dat wij "bij elkaar kruipen in het fletse licht van ontoereikende antwoorden op vragen die wij niet durven stellen," schrijft Merton.
Ik merk dat het mij dat niet meer lukt om die essentiële vragen níet te stellen. Ze dringen zich aan me op en ik moet er wat mee. Ze tot me door laten dringen, hun effect doorvoelen en daarna eventueel in een kluisje opbergen als ik er verder niets mee kan op dat moment. Zo weet ik in elk geval wat mij angst inboezemt en hoe die angstbeelden eruit zien. Pas daarna kan ik ze opsluiten en hopen dat ik ze niet meer tevoorschijn hoef te halen.
Bezorgdheid is niet per definitie teken van geestelijke onzekerheid. Het is ook vaak reëel en heel menselijk.