woensdag 17 augustus 2011

Simone Weil en het belang van het wachten

"In het wachten komen we tot een werkelijke aandacht voor de wereld, omdat we tijdens het wachten leeggemaakt worden van onze begrensde en van anderen afgescheiden ik-identiteit, die doorgaans als een obstakel tussen ons en de wereld in staat. In het wachten worden we als het ware veronpersoonlijkt, want ontdaan van de ego-gerichtheid van onze identiteit; daarom ervaren we dat wachten soms ook als bedreigend of onprettig, omdat we de belangen en ambities van ons ik moeten opgeven," zo vat Joke Hermsen de visie van Simone Weil op het belang van het wachten samen. Het is een voorwaarde om met aandacht naar de wereld, naar jezelf en naar de ander te kunnen kijken. Weil onderscheidt dus een 'ik' en een '(onpersoonlijk) zelf'.
Ik moest onmiddellijk aan Eckhart Tolle denken, die in zijn donkerste uren bedacht dat hij niet meer kon leven met zichzelf. Vervolgens drong glashelder tot hem door dat hij blijkbaar altijd met twee was.
Volgens Simone Weil betekent mens-zijn dat je 'het ik' van 'het (onpersoonlijke) zelf' kunt onderscheiden. Zij gaat uit van een ziel die verborgen blijft, zich niet laat kennen, maar diep in ieders hart huist. Wat vind ik dit mooi verwoord! Ik heb gevoelsmatig heel veel moeite met een persoonlijke en concrete invulling van het begrip ziel zoals onder andere Nietzsche het definieerde (De ziel is een ragfijn weefsel van driften en affecten dat zich in de loop van een leven onderhuids vormt).
Het wachten, in de zin van stilstaan, niets doen, aandachtig zijn (mediteren hoort daar voor mij ook bij) is nodig voor het evenwicht tussen 'ik' en 'zelf'. Blijf je je als mens slechts bezig houden met presteren, roem vergaren, dingen doen, rijker worden, dan wordt de ontwikkeling van je 'zelf' verwaarloosd en wellicht zelfs vergeten. Op die manier raak je uit evenwicht.
Ik schreef deze week dat ik na al dat gefilosofeer op mijn weblog, behoefte had aan wat aardsere zaken en de tuin in liep. Het was heerlijk om mijn volle aandacht op 'het kleine' te richten en er foto's van te maken. Ik kan ook intens verlangen naar rust en stilte. Dan ga ik mediteren of trek me terug in mijn atelier. Het doet mij goed deze verlangens serieus te nemen en er ruimte voor te maken.
Ik kom tegemoet aan mijn ziel die mij laat weten dat ik uit evenwicht dreig te raken.

  -Simone Weil -

3 opmerkingen:

  1. wow zeg, die Nietsche en zijn definiëring van de ziel, ik schrik er gewoon van, gelukkig kende ik die gedachte niet, nu snap ik ook waarom je eerder schreef dat je dacht dat er dingen in je ziel zijn waar je niet zo blij mee zou zijn, want volgens mij is je ziel een heel puur iets, hoewel niet los van blokkades die je gedurende je levens de uitdaging bieden daarmee in het reine te komen en helemaal een te worden met de Bron, maar toch een mooie en pure drijfveer.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Gelukkig heeft Nietzsche ook heel veel prachtige andere dingen gezegd. Met name over het belang van stilte in ons leven ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooi zo, ik zal me eens in hem gaan verdiepen.

    BeantwoordenVerwijderen